داروی ضد افسردگی به عنوان داروی درمان عوارض عروقی دیابت

دانشمندان واحد پزشکی دانشگاه تگزاس درگالوستون می گویند : داروی پاروکستین (paroxetine) که معمولا برای درمان افسردگی استفاده می شود می تواند به عنوان دارویی برای جلوگیری از عوارض عروقی دیابت بکار رود.

 دانشمندان بعد از غربالگری 6766 داروی کلینیکی استفاده شده و بررسی ماده ی فعال این داروها به این نتایج دست یافتند.

 پرفسور Csaba Szaboمی گوید:  ما در حال توسعه ی این روش واستفاده از آن برای آزمایش داروهای موجود و انتخاب صحیح سایر ترکیبات فعال بیولوژیکی هستیم . نتایج این تحقیق درمجله ی Diabetesبصورت آنلاین منتشر گردید.

 پرفسور Szaboمی گوید: ما کاملاً شگفت زده شدیم ،هنگامیکه داروی پاروکستین در این آزمایشات بعنوان یک ماده ی فعال شناخته شد .بر اساس نتایج این تحقیق مشخص گردید که این تأثیر جدید از داروی پاروکستین با فعالیت ضد افسردگی  آن اصلا ارتباطی ندارد واین تأثیر در سایر داروهای ضد افسردگی دیده نمی شود.

در فرآیند غربالگری اولیه، توانایی ترکیبات مختلف را برای محافظت از سلول های  تشکیل دهنده ی جدار داخلی عروق در برابر تأثیرات مخرب بالا بودن قند خون (هایپرگلایسمی) آزمایش گردید. در افراد دیابتی هایپرگلایسمی سبب می شود، سلولهای اندوتلیال به تولید مولکولهای سمی بپردازند که به گونه های فعال اکسیژن یا ROS  معروف می باشند. این گونه های اکسیژن فعال سبب تخریب سلولهای جدار عروق شده و سبب بروز اختلالاتی در عملکرد سلولهای اندوتلیال در افراد دیابتی می شود. فاکتور کلیدی در اختلالاتی نظیر حملات قلبی، سکته ، رتینوپاتی ، نفروپاتی و نوروپاتی تخریب سلولهای اندوتلیال عروق خونی است.

در آزمایشات بعدی در لوله ی آزمایش دانشمندان دریافتند که paroxetineکه به عنوان یک داروی ضد افسردگی با نام تجاری Paxilبفروش می رسد ، به دو طریق از بروز تخریبهای ایجاد شده توسط ROSبر اثر هایپرگلایسمی جلوگیری می کند. اول اینکه  این ماده بطور مستقیم از غلظت سوپراکسیدها می کاهد. سوپراکسیدها، گونه های قدرتمندی  از اکسیژن فعال هستند و دوم اینکه ، داروی پاروکستین بوسیله ی میتوکندریها از تولید سوپراکسیدها جلوگیری می کند( میتوکندریها ساختمانهای ریز سلولی هستند که مولکولهای انتقال دهنده ی انرژی را برای اکثر فرآیندهای سلولی می سازند). در محیطی که قند خون بالاتر از حد طبیعی است (هایپرگلایسمی)، میتوکندریها بزرگترین منبع سلولی سوپراکسیدها می باشند. بر اساس یافته های دانشمندان، پاروکستین  بدون تداخل با فعالیت حیاتی طبیعی میتوکندریها از تولید سوپراکسیدها جلوگیری می کند. آزمایشات بیشتر نشان داد که پاروکسیتن از سلولهای اندوتلیال تحت شرایط هایپرگلایسمی  محافظت میکند. گونه های فعال اکسیژن سبب تخریب های زیادی در DNA, RNAو پروتئین ها می شوند، اما آزمایشات کشت سلولی نشان داد که پاروکسیتن بطور واضحی این  تأثیرات را کاهشمی دهد. این دارو اثرات مفید مشابهی را در آزمایش بروی  aortic ringsدر موشهای صحرایی  (قسمت کوچکی از رگ خونی که بافت کشت شده را زنده نگه می دارد) بروز می دهد.

هنگامیکه درمحیط کشت از متسع کننده ی عروق "استیل کولین" استفاده شد، این حلقه ها متسع شدند طوریکه بنظر می رسید هنوز بخشی از سیستم گردش خون سالم است، اختلالات اندوتلیال ایجاد شده بوسیله ی هایپرگلایسمی بطور طبیعی  با این عملکرد تداخل می کند اما پاروکستین  سبب بازگرداندن این خاصیت به عروق می شود.

درنهایت محققین ، داروی پاروکستین را بروی موش های صحرایی  که قبلاً به آنها streptozotocinتزریق شده بود (ماده ی شیمیایی القاء کننده ی دیابت ) آزمایش کردند. حیواناتی که داروی پاروکستین دریافت  کرده بودند دچار هایپرگلایسمی می شوند اما شبیه به aortic rings,سرخرگهایشان  مجدداً توانایی اتساع را بدست می آوردند. این در واقع نشانه ی تأثیر دارو در جلوگیری از تخریب اپیتلیوم بود.

پرفسورSzaboمی گوید: قدم بعدی استفاده از پاروکسیتن برای درمانهای آزمایشگاهی  عوارض قلبی دیابت است . البته برای استفاده در این دارو در بیماران دیابتی نیاز به بررسی  ایمنی کامل این دارو می باشد.

منبع:www.sciencedaily.com/releases/2012/12/121214091616.htm